Hoe vertel je dat papa doodgaat?

Hoe vertel je dat papa dood gaat aan je kind?

Als je als jonge ouder te horen hebt gekregen dat je gaat sterven vraag je je waarschijnlijk meteen af: ‘hoe vertel ik dit aan mijn kinderen?’. Misschien bevat je zelf nog niet wat er aan de hand is, maar wordt er wel van je verwacht dat je in gesprek gaat met je kinderen. Hoe vertel je kleine kinderen dat papa doodgaat? In deze blog deelt Richard Hattink tips vanuit zijn kennis en ervaring als rouw- en uitvaartspecialist voor het meest ondenkbare moment in je leven.

Je hebt niet meer lang te leven

Het laatste beetje hoop is weggevallen en je weet nu dat er niets meer aan te doen is, je zult overlijden binnen een aanzienlijke tijd. Je moet in actie komen, maar hoe doe je dat als je hele wereld stilstaat?

Het is belangrijk dat je eerst tot rust probeert te komen. Daarom raad ik altijd aan om iemand in vertrouwen te nemen voordat je met je kinderen praat. Misschien een broer of zus of goede vriend. Dit zorgt ervoor dat je eerst je eigen verhaal kwijt kan.

Papa gaat dood

Als je ziek bent, heb je dit waarschijnlijk al besproken met je kinderen. Of misschien wilde je ze er niet mee belasten, maar hadden ze het al wel door. Kinderen weten altijd meer dan wij als volwassenen denken. Duidelijkheid is wat zij nodig hebben. Als je het gesprek begint, kun je eerst vertellen over het ziek zijn. Vertel vervolgens dat papa dood gaat. Vermijd termen als ‘niet meer beter worden’ of ‘niet lang meer te leven’, wees kort en duidelijk als je de boodschap brengt. Misschien word je emotioneel of boos. Wees daar niet bang voor. Een kind mag jouw emoties zien en geef ze vervolgens zelf ook voldoende ruimte om zelf emoties te tonen. Niemand weet hoe zijn kind zal reageren.

Breng je sociale kring op de hoogte

Nadat je kinderen geïnformeerd zijn, is het belangrijk om je sociale kring op de hoogte te stellen. Denk aan de school van je kinderen, sportclubs of ouders van vriendjes. Misschien kun je je vertrouwenspersoon vragen om je te helpen of te fungeren als contactpersoon. Dit voorkomt goed bedoelde adviezen of vragen waar je niet op zit te wachten.

Een tip is om mensen via een groepsapp te informeren. Whatsapp biedt de mogelijkheid om alleen te zenden via een groepsbericht en niet te ontvangen.

Hoe reageren kinderen?

Net zoals wij niet weten hoe we zouden reageren, weten we dat ook niet van onze kinderen. Waar de één zich terugtrekt, wordt de ander misschien boos of opstandig of heel verdrietig. Misschien ben je te ziek om ze op te vangen of lukt het je mentaal niet, zorg dan ook dat er iemand is die je helpt om de kinderen op te vangen.

Zegt je kind er helemaal niets over? Check dan in de periode daarna regelmatig hoe het gaat. Geef ze bewust de ruimte om emoties te tonen en bied een veilige omgeving waarin dat mag.

Belevingswereld per leeftijd

De leeftijd van je kind is ook essentieel voor de manier waarop de boodschap overkomt. Is je kind tussen de 2 en 4 jaar? Dan kent het kind alleen een verschil tussen levend of dood. Het ziekteproces en het feit dat het definitief is, dringt vaak pas door na overlijden. Kinderen boven de 4 jaar gaan het al beter begrijpen, maar hebben niet altijd het besef dat dit iets is wat ook kan gebeuren met je ouders. Oma gaat dood, de oude hond van opa is dood gegaan, maar papa?
Vanaf 10 jaar begrijpt een kind dat het onomkeerbaar is.

Hoe lang gaat het nog duren?

De kans dat je kinderen willen weten hoe lang het nog duurt is aanwezig. Misschien zoeken ze iets grijpbaars of iets wat meetbaar is. Als de dokter je geïnformeerd heeft over het te verwachten traject, deel dit dan ook met je kinderen. Laat ze weten wat de dokter heeft gezegd en leg uit hoe je zelf de tussenliggende tijd ziet. Wil je nog leuke dingen met ze ondernemen of wil je iets voor ze maken als herinnering voor later? Betrek ze dan in dat proces. Als ze het gevoel hebben dat ze onderdeel zijn van jouw laatste levensfase, geeft dit meer ruimte om emoties te tonen. Maar het zal ook een fijne herinnering zijn voor als ze later als volwassenen terugkijken op de laatste periode met hun vader.

Ondersteunende boeken

Lukt het niet om met je kind te praten of wil je zeker weten dat ze goed op de hoogte zijn? Dan kan het goed zijn om samen een boekje te lezen. Er zijn speciale kinderboeken op het gebied van verlies en rouw.

Het nieuws zelf verwerken vraagt al heel veel van je. Het hardop vertellen aan je kind maakt het misschien nog realistischer. Dit kan een gevoel van weerstand en uitstelgedrag opleveren. Toch is het goed om het niet uit te stellen en zodra je slecht nieuws ontvangen hebt in actie te komen en je te richten tot je kinderen.

Heb je meer vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Richard Hattink.